Witamina D należy do witamin rozpuszczalnych w tłuszczach. Jej główną funkcją jest regulacja gospodarki wapniowo-fosforanowej i utrzymanie prawidłowej gęstości mineralnej kości. Ma ona ponadto działanie immunomodulujące. Wpływa pozytywnie na układ odpornościowy, układ mięśniowy i na sen. Wykazuje także działanie antyproliferacyjne i antynowotworowe.
Niedobór witaminy D u kobiet zwiększa ryzyko wystąpienia m.in. osteoporozy, astmy, cukrzycy, depresji, raka sutka i raka jajnika oraz nawracających stanów zapalnych pochwy.
Z kolei niedobór witaminy D w czasie ciąży i laktacji zwiększa ryzyko rozwinięcia się u potomstwa cukrzycy, astmy, alergii, problemów ze szkliwem zębów i obniżonej gęstości mineralnej kości.
Dlatego też witaminę D powinny suplementować przez cały rok kobiety planujące ciążę, będące w ciąży oraz karmiące piersią.
Prawidłowy poziom witaminy D u kobiet w ciąży zmniejsza ryzyko m.in. cukrzycy ciążowej, stanu przedrzucawkowego, niskiej masy urodzeniowej noworodka, bakteryjnego zapalenia pochwy, krwotoku poporodowego, a także depresji.
Dlaczego suplementacja witaminy D jest niezbędna?
Głównym źródłem witaminy D w organizmie jest jej synteza skórna pod wpływem promieniowania słonecznego, jednak ze względu na nasze położenie geograficzne w okresie jesienno-zimowym występuje znaczny jej niedobór. Uważa się, iż latem wystarczająca jest 20-30 minutowa ekspozycja rąk i twarzy na światło słoneczne, bez stosowania filtrów słonecznych. Witamina D w mniejszym stopniu może być również dostarczana z żywnością, głównie pochodzenia zwierzęcego.
W jakich produktach znajdziemy witaminę D?
Do żywności bogatej w witaminę D zalicza się przede wszystkim oleje z wątroby ryb, tłuste ryby morskie (np. łosoś, sardynki, makrela), jaja oraz tłuszcze do smarowania pieczywa, które są obowiązkowo w nią wzbogacane (z wyjątkiem masła). Mniejsze jej ilości znajdziemy w mleku i przetworach mlecznych.
Aktualne zalecenia Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników dotyczące suplementacji witaminy D w trakcie ciąży i w okresie laktacji są następujące:
- Optymalnym postępowaniem byłoby dostosowanie dawki witaminy D do jej stężenia w surowicy krwi kobiety.
- W przypadku braku możliwości zbadania poziomu witaminy D w surowicy krwi zaleca się stosowanie 1500-2000 IU witaminy D na dobę u kobiet w ciąży i w trakcie laktacji, z prawidłowym BMI i bez obciążeń.
- U kobiet, których wskaźnik masy ciała (BMI) wynosi >30 kg/m2 można zastosować wyższą dawkę witaminy D – 4000 IU na dobę.
Optymalne stężenie witaminy D3 w surowicy krwi wynosi od 31 do 50 ng/ml.
Witamina D a zakażenie koronawirusem
W badaniu opublikowanym przez czasopismo Nature w maju 2021 roku wykazano, że stężenie witaminy D w surowicy krwi między 80 a 100 ng/ml w populacji osób dorosłych może wpływać na łagodniejszy przebieg zakażenia COVID-19.
Warto więc wykonać oznaczenie witaminy D we krwi – poziom 25(OH)D3, aby wiedzieć, jaką dawkę tej witaminy powinniśmy suplementować.
autor: Weronika Lubieniecka, położna, studentka dietetyki