W sierpniu 2023 r. ukazały się Rekomendacje Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników oraz Polskiego Towarzystwa Medycyny Sportowej dotyczące aktywności fizycznej w czasie ciąży i po porodzie.
Ciąża to czas, kiedy ciało kobiety przechodzi wiele zmian. Nie oznacza to jednak, że musi ona rezygnować z aktywności fizycznej.
Wręcz przeciwnie, regularna aktywność fizyczna może przynieść wiele korzyści w ciąży:
- poprawia krążenie krwi, co może pomóc w zapobieganiu obrzękom
- wzmacnia mięśnie, dzięki czemu zmniejszają się bóle kręgosłupa
- pomaga kontrolować wagę i uniknąć nadmiernego przyrostu masy ciała
- poprawia nastrój i zmniejsza stres, dzięki endorfinom wydzielanym podczas treningu.
Kobietom w niepowikłanej ciąży zaleca się co najmniej 150 minut tygodniowo umiarkowanej aktywności fizycznej, np.:
- szybki marsz
- pływanie
- ćwiczenia oporowe
- ćwiczenia ujędrniające ciało
- praca w ogrodzie.
Regularna aktywność fizyczna w ciąży wiąże się z poprawą wydolności krążeniowo-oddechowej, a także zmniejszeniem ryzyka:
- nadciśnienia indukowanego ciążą
- stanu przedrzucawkowego
- cukrzycy ciążowej
- nadmiernego przyrostu masy ciała.
Umiarkowana aktywność fizyczna w czasie ciąży nie wiąże się ze zwiększonym ryzykiem poronienia, porodu przedwczesnego, przedwczesne pęknięcia błon płodowych czy niskiej masy urodzeniowej dziecka.
Nie zaleca się rozpoczynania nowej dyscypliny sportowej w ciąży.
Kobiet uprawiające przed ciążą sporty obarczone ryzykiem upadku lub sporty kontaktowe. powinny zmodyfikować swoje plany treningowe, tak aby zminimalizować możliwość odniesienia kontuzji.
Przeciwwskazanie do ćwiczeń w czasie ciąży stanowi:
- znaczne ryzyko porodu przedwczesnego
- ciężki stan przedrzucawkowy
- łożysko przodujące z epizodami krwawień.
W takich przypadkach kontynuacja codziennych czynności jest dopuszczalna, należy jednak zrezygnować z forsownych ćwiczeń.
W kolejnej ciąży kobiety są często mniej aktywne fizycznie. Przyczynia się do tego zmęczenie, brak wolnego czasu, złe samopoczucie lub niska motywacja do aktywności fizycznej.
Warto jednak pamiętać, że ćwiczenia w czasie ciąży zmniejszają ryzyko wystąpienia u matki i dziecka takich chorób, jak otyłość, cukrzyca typu 2 oraz choroby układu krążenia.
U kobiety w ciąży powikłanej stopień aktywności fizycznej powinien być ustalony indywidualnie z lekarzem prowadzącym.
Głównym założeniem aktywności fizycznej kobiet ciężarnych powinny być tak dobrane ćwiczenia, aby były one bezpieczne nie tylko dla matki i dziecka, ale także przyniosły kobietom jak najwięcej korzyści zdrowotnych. Ważny jest m.in. trening mięśni dna miednicy oraz ćwiczenia przygotowujące do porodu. Powinny być one prowadzone pod okiem doświadczonych w tym zakresie specjalistów.
I co warte podkreślenia według aktualnej wiedzy medycznej opartej na faktach nie zaleca się odpoczynku w łóżku w celu leczenia powikłań ciąży.
Źródło: //journals.viamedica.pl/ginekologia_polska/article/view/GP.a2023.0080/72921
autor: dr n. med. Anita Hamela-Olkowska