Torbiel skórzasta jajnika, nazywana także torbielą dermoidalną lub potworniakiem dojrzałym to łagodna zmiana nowotworowa.
Jest to najczęstszy nowotwór jajnika u kobiet w drugiej i trzeciej dekadzie życia.
Cechą charakterystyczną tej torbieli jest obecność w jej świetle różnych dojrzałych tkanek, np. włosów, zębów, fragmentów kostnych, skóry czy gruczołów łojowych. Są to tkanki obce dla miejsca, w którym się znajdują, stąd też wzięła się nazwa potworniak.
Torbiel ta z reguły występuje jednostronnie. Często nie daje żadnych objawów klinicznych i jest przypadkowo stwierdzana w badaniu ultrasonograficznym.
U części kobiet mogą jednak występować:
- dolegliwości bólowe lub dyskomfort w podbrzuszu
- bóle w odcinku lędźwiowym kręgosłupa
- wzdęcia i zaparcia.
Wraz ze wzrostem wymiarów torbieli zwiększa się ryzyko skrętu zmiany, co może objawiać się jako silny ból brzucha, podwyższona temperatura ciała oraz nasilone nudności.
Rzadko dochodzić może do niebezpiecznego powikłania, jakim jest pęknięcie torbieli, z wyciekiem materiału łojowego do jamy brzusznej i zapaleniem otrzewnej.
Istnieje możliwość rodzinnej predyspozycji do występowania torbieli skórzastych jajnika.
Dojrzałe potworniaki są prawie zawsze łagodne. Rozwój nowotworu złośliwego występuje w 1- 2% przypadków.
Do czynników ryzyka zezłośliwienia zmiany należą:
- wiek powyżej 45 lat
- średnica guza powyżej 10 cm
- szybki wzrost torbieli.
Leczenie zależy od wielkości zmiany i towarzyszących objawów. Polega ono najczęściej na operacyjnym wyłuszczeniu torbieli.
autor: dr n. med. Anita Hamela-Olkowska