Zakrzepica to tworzenie się zakrzepów krwi w naczyniach krwionośnych.
Zakrzepica w trakcie ciąży i połogu to poważne zagrożenie zdrowia, które może prowadzić do powikłań, jeśli nie zostanie wcześnie zdiagnozowane i odpowiednio leczone.
W trakcie ciąży organizm kobiety naturalnie przygotowuje się do zapobiegania nadmiernemu krwawieniu podczas porodu, co prowadzi do zwiększenia krzepliwości krwi. Ten mechanizm ochronny może jednak zwiększać ryzyko powstania zakrzepów.
Dlaczego ryzyko zakrzepicy rośnie w ciąży i połogu?
Przyczyniają się do tego:
- Zmiany hormonalne – wysoki poziom hormonów, zwłaszcza estrogenu, zwiększa ryzyko zakrzepicy.
- Zwolniony przepływ krwi – w miarę jak macica rośnie, może uciskać żyły, szczególnie miednicy, co spowalnia przepływ krwi. Wolniejszy przepływ zwiększa ryzyko powstawania zakrzepów.
- Ograniczona aktywność fizyczna – w trakcie ciąży, szczególnie w późniejszych miesiącach oraz po porodzie kobiety często są mniej aktywne. Leżenie lub długotrwałe siedzenie dodatkowo sprzyja powstawaniu zakrzepów.
- Cesarskie cięcie – kobiety po cesarskim cięciu są bardziej narażone na zakrzepicę, ponieważ operacja wiąże się z większym unieruchomieniem i ryzykiem uszkodzenia naczyń krwionośnych.
- Historia zakrzepicy lub predyspozycje genetyczne – kobiety, które wcześniej przeszły zakrzepicę lub te z rodzinną historią tego schorzenia, mają większe ryzyko powtórzenia się zakrzepicy w trakcie ciąży.
Objawy zakrzepicy
Najczęstszą formą zakrzepicy w ciąży jest zakrzepica żył głębokich kończyn dolnych, która może prowadzić do poważnych powikłań, takich jak zator płucny.
Do objawów zakrzepicy kończyn dolnych należą:
- Obrzęk jednej nogi
- Ból w nodze, który nasila się podczas chodzenia lub stania
- Zaczerwienienie lub zwiększone ucieplenie skóry w okolicy zakrzepu.
W przypadku zatoru płucnego (który może wystąpić, gdy zakrzep przemieści się do płuc), objawy mogą obejmować:
- Duszność
- Ból w klatce piersiowej
- Kaszel z krwią lub krwioplucie
- Ogólne osłabienie, zawroty głowy
- Kołatanie serca.
Zapobieganie zakrzepicy
Oto, co możesz zrobić, by zapobiec zakrzepicy:
- Ruszaj się – regularna aktywność fizyczna, jak spacery czy ćwiczenia dedykowane dla kobiet w ciąży, pomaga poprawić krążenie krwi
- Noś pończochy uciskowe – w niektórych przypadkach mogą one pomóc w poprawie przepływu krwi w nogach
- Unikaj długotrwałego siedzenia – jeśli podróżujesz, rób regularne przerwy, wstawaj, rozprostuj nogi
- Pamiętaj o regularnym piciu wody, aby uniknąć odwodnienia, które może sprzyjać powstawaniu zakrzepów
- Leki przeciwzakrzepowe – jeśli jesteś w grupie ryzyka (np. przeszłaś wcześniej zakrzepicę) lekarz może zalecić odpowiednią profilaktykę farmakologiczną.
Ważne, aby kobiety w ciąży i w okresie połogu były świadome ryzyka zakrzepicy i konsultowały się z lekarzem w przypadku wystąpienia jakichkolwiek niepokojących objawów. Wczesna diagnoza i leczenie mogą zapobiec poważnym powikłaniom.
autor: dr n. med. Anita Hamela-Olkowska