Jak często wykonywać badania USG w ciąży bliźniaczej?

Ciąża bliźniacza wiąże się z wysokim ryzykiem różnych powikłań położniczych. Dlatego wymaga wzmożonego nadzoru ultrasonograficznego.

W badaniu ultrasonograficznym można rozpoznać ciążę bliźniaczą dwukosmówkową lub jednokosmówkową.

W ciążach dwukosmówkowych każdy zarodek posiada osobny worek owodniowy i łożysko, czyli widoczne są dwa łożyska i dwa worki owodniowe. W ciążach jednokosmówkowych płody mają zawsze wspólne łożysko. Najczęściej mają też osobne worki owodniowe (mówimy wtedy o ciąży bliźniaczej jednokosmówkowej dwuowodniowej) lub rzadziej jeden wspólny worek owodniowy (wówczas rozpoznajemy ciążę bliźniaczą jednokosmówkową jednoowodniową).

Ponieważ ryzyko powikłań jest zdecydowanie wyższe w ciążach jednokosmówkowych, bardzo istotne jest określenie kosmówkowości w badaniu USG na wczesnym etapie ciąży, najlepiej przed 10 tygodniem. Wraz z czasem trwania ciąży pęcherzyki ciążowe i kosmówki mogą być położone blisko siebie, co może utrudniać ocenę kosmówkowości bliźniąt.

Ciąże jednokosmówkowe na skutek obecności wspólnego łożyska oraz wspólnych połączeń naczyniowych (tzw. anastomoz) są narażone na występowanie groźnych powikłań, takich jak zespół przetoczenia między płodami (TTTS), selektywne zahamowanie wzrastania jednego płodu (sIUGR), zespół anemia-policytemia (TAPS) oraz zespół odwróconej perfuzji tętniczej (TRAP). Różnice pomiędzy poszczególnymi jednostkami chorobowymi są widoczne w badaniu USG i rozpoznawane przez lekarzy na podstawie ściśle określonych kryteriów.

Częstość badań USG

Zgodnie z obowiązującymi rekomendacjami badanie USG w ciąży bliźniaczej jednokosmówkowej powinno być wykonane w 11-13,6 tygodniu ciąży wraz z testem podwójnym (testem PAPP-A). Kolejne badania wykonuje się od 16 tygodnia ciąży co 2 tygodnie, aż do czasu porodu, w tym badanie połówkowe w 18-22 tygodniu ciąży z oceną anatomii płodów oraz pomiarem długości szyjki macicy. W kontrolnych badaniach należy ocenić przepływy dopplerowskie u obu płodów w tętnicy pępkowej, tętnicy środkowej mózgu oraz w przewodzie żylnym.

W ciąży bliźniaczej dwukosmówkowej badanie USG powinno być wykonane w 11-13,6 tygodniu ciąży wraz z testem podwójnym (testem PAPP-A), a następnie w 18-22 tygodniu ciąży z oceną anatomii płodów i pomiarem długości szyjki macicy.  Kolejne badania USG powinny być wykonywane co 4 tygodnie aż do czasu porodu.

Zwiększona częstość badań USG w ciąży dwukosmówkowej służy między innymi ocenie wzrastania płodów.

W przypadku wystąpienia nieprawidłowości w badaniu USG ciąży mnogiej kontrolne badania USG wykonywane są odpowiednio częściej, o czym decyduje na bieżąco lekarz wykonujący badanie.

Reasumując, badanie ultrasonograficzne jest podstawowym i niezmiernie przydatnym narzędziem diagnostycznym służącym do monitorowania rozwoju ciąży bliźniaczej. Ze względu na zwiększone ryzyko wystąpienia różnych powikłań badania USG w ciąży mnogiej wykonuje się częściej niż w ciąży pojedynczej. Odpowiednia diagnostyka i opieka w ciąży w istotny sposób przyczynia się do ograniczenia problemów położniczych związanych z ciążą bliźniaczą.

 

autor: dr n. med. Anita Hamela-Olkowska, specjalista położnictwa, ginekologii i perinatologii