Problem niepłodności dotyczy około 15-20% wszystkich par starających się o dziecko.
W związku z rosnącą skalą zjawiska Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) uznała niepłodność za chorobę społeczną. Dlatego coraz większy nacisk kładzie się na diagnostykę i leczenie tej choroby.
Niepłodność rozpoznajemy wówczas, gdy po roku regularnych starań o dziecko, bez stosowania żadnej antykoncepcji, kobieta nie zachodzi w ciążę. Wówczas należy jak najszybciej udać się do lekarza ginekologa w celu diagnostyki przyczyn niepłodności.
Jednym z nowoczesnych badań wykonywanych w diagnostyce niepłodności jest badanie Sono-HSG (sonohisterosalpingografia), które pozwala na ocenę drożności jajowodów. Polega ono na podaniu do jamy macicy za pomocą cewnika kontrastu w postaci pianki (metoda HyFoSy – Hysterosalpingo-Foam-Sonography). Pod kontrolą badania ultrasonograficznego widoczne jest wypełnienie jajowodów przez piankę oraz jej wydostanie się poza jajowody, co świadczy o zachowaniu ich drożności.
Podanie do jamy macicy soli fizjologicznej (tzw. SIS-USG – Saline Infusion Sonography, inaczej sonohisterografia) pozwala natomiast na ocenę jamy macicy pod kątem występowania takich nieprawidłowości jak mięśniaki podśluzówkowe, polipy endometrialne, zrosty wewnątrzmaciczne oraz wady wrodzone macicy.
Zalety badania Sono-HSG i SIS-USG:
- nie wymagają specjalnego przygotowania ze strony pacjentki
- możliwość przeprowadzenia w warunkach ambulatoryjnych
- brak narażenia na promieniowanie rentgenowskie w porównaniu do klasycznego badania HSG
- dodatkowa funkcja terapeutyczna – środek kontrastujący podawany w trakcie badania może udrożnić jajowody i w konsekwencji ułatwić zajście w ciążę.
Pacjentka musi posiadać ze sobą prawidłowy i aktualny wynik cytologii szyjki macicy (ważny 12 miesięcy) oraz posiew z kanału szyjki macicy w kierunku Chlamydia trachomatis (ważny 6 miesięcy).
Badanie Sono-HSG i SIS-USG przeprowadzane jest po miesiączce, do 12. dnia cyklu i przed owulacją.
Badania te z reguły są niebolesne, choć część pacjentek może odczuwać niewielki dyskomfort w trakcie badania.
Aby zmniejszyć odczucia bólowe, wskazane jest przyjęcie przez pacjentkę 1 czopka leku Scopolan doodbytniczo 2 godziny przez badaniem. Lek ten jest dostępny bez recepty.
Ze względu na możliwość wycieku środka kontrastującego wskazane jest stosowanie wkładek higienicznych przez kilka godzin po badaniu. Wynik w formie opisowej pacjentka otrzymuje tuż po badaniu i jest on omawiany z lekarzem wykonującym badanie.
Po badaniu sól fizjologiczna oraz pianka wchłania się całkowicie i jest metabolizowana przez organizm.
Bezwzględnym przeciwwskazaniem do badania jest ciąża, krwawienie miesiączkowe oraz stan zapalny narządu rodnego.
Po badaniu pacjentka może odczuwać przez kilka godzin dyskomfort lub bóle podbrzusza. Bardzo rzadkim powikłaniem Sono-HSG może być zapalenie narządu rodnego.
Ustalenie czy kobieta ma drożne jajowody jest bardzo istotne w szukaniu przyczyn niepłodności i wyborze ewentualnej metody wspomaganego rozrodu.
Badanie Sono-HSG i SIS-USG wykonują dr Kamil Sobociński i dr Katarzyna Hanus-Durlej.